سود ساخت و ساز به عوامل مختلفی مانند قیمت زمین، هزینه مصالح، دستمزد نیروی کار، میزان تقاضای بازار و سیاستهای اقتصادی بستگی دارد. سازندگان برای کسب سود حداکثری، پیش از شروع پروژه هزینهها را محاسبه کرده و قیمت فروش را بر اساس شرایط بازار تعیین میکنند. در مناطق گرانقیمت، هزینه زمین بالا است اما امکان فروش با قیمت بیشتر وجود دارد، در حالی که در مناطق ارزانتر، هزینه ساخت پایینتر است اما میزان تقاضا تعیینکننده سود خواهد بود. همچنین، نوسانات قیمت مصالح و قوانین دولتی میتوانند سود نهایی را کاهش یا افزایش دهند. در ادامه این نوشتار قصد داریم شما عزیزان را با سود ساخت ساز در سال 1403 آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
ساخت و ساز تا چه میزان سودآور است؟
در سالهای اخیر، شاهد رشد فزاینده صنعت مسکن و توسعه پروژههای ساختمانی، بهویژه در کلانشهرهایی مانند تهران و اصفهان بودهایم. در واقع، سیاستهای کلان در حوزه شهرسازی عمدتاً بر بهرهگیری از ظرفیت تراکم شهری و تأمین مسکن برای جمعیت رو به افزایش این مناطق متمرکز بوده است. افزون بر این، بخش ساخت و ساز و بازار املاک بهعنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد هر کشور محسوب میشود. بسیاری از افراد جامعه، فعالیت در حوزه بساز و بفروشی را حرفهای پرمنفعت تلقی میکنند. در حقیقت، افرادی که در این زمینه مشغول هستند، با اتکا به سرمایه و تجربه خود، اقدام به اجرای پروژههای ساختمانی میکنند و پس از تکمیل، واحدهای ساختهشده را به فروش میرسانند. میزان سودآوری این فعالیت، عدد مشخص و ثابتی ندارد و نمیتوان درصدی قطعی برای آن تعیین کرد.
حال مسئله این است، خرید خانه یا ساخت خانه؛ بررسیها نشان میدهد که فعالیت در حوزه ساخت و ساز در برخی از مناطق، سودی در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد به همراه دارد. بهطور کلی، بازده مالی این حرفه در بسیاری از موارد قابلتوجه است و همین امر سبب شده که افراد زیادی به آن علاقهمند شوند. با این حال، باید در نظر داشت که افزایش نرخ تورم، بالا رفتن هزینههای تأمین مصالح ساختمانی و رشد دستمزد نیروی کار، موجب افزایش ریسک سرمایهگذاری در این حوزه شده است. برخی از فعالان این صنعت بر این باورند که به دلیل این شرایط، میزان سودآوری ساخت و ساز کاهش یافته و دیگر مانند گذشته مقرونبهصرفه نیست. در سالهای پیشین، گاهی سود حاصل از این حرفه به ۱۰۰ درصد نیز میرسید، اما با توجه به افزایش هزینهها و برخی الزامات جدید، تحقق چنین سودی در شرایط کنونی دشوار و حتی غیرممکن به نظر میرسد.
عوامل تعیینکننده درصد سود ساخت و ساز
میزان سودآوری در صنعت ساخت و ساز به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر هزینهها و درآمدهای پروژه تأثیر میگذارند. در ادامه، مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار بر درصد سود ساخت و ساز به تفصیل بررسی شدهاند:
۱. موقعیت جغرافیایی و ارزش زمین
یکی از مهمترین عوامل در تعیین سود یک پروژه ساختمانی، موقعیت مکانی زمین و ارزش آن است. مناطقی که از نظر جغرافیایی در نقاطی با تقاضای بالا برای مسکن قرار دارند، سود بیشتری را نصیب سازندگان میکنند. بهعنوانمثال، زمینهایی که در مناطق مرکزی شهر یا نواحی در حال توسعه قرار دارند، معمولاً ارزش بیشتری داشته و به دلیل دسترسی بهتر به امکانات شهری، واحدهای ساختهشده در آنها با قیمت بالاتری به فروش میرسد. از سوی دیگر، در مناطقی که تقاضا برای مسکن کمتر است یا زیرساختهای شهری بهطور کامل فراهم نشده، امکان فروش سریع و با سود بالا کاهش مییابد.
بیشتر بخوانید: معرفی ارزان ترین مناطق برای خرید خانه در شیراز
۲. هزینه خرید زمین
هزینه زمین، یکی از سنگینترین بخشهای سرمایهگذاری در پروژههای ساختمانی است و تأثیر مستقیم بر میزان سود نهایی دارد. هرچه قیمت زمین بالاتر باشد، حاشیه سود سازنده کاهش پیدا میکند؛ مگر اینکه افزایش ارزش افزوده ناشی از توسعه منطقه و امکانات شهری، این هزینه را جبران کند. بنابراین، سازندگان همواره تلاش میکنند تا زمینهایی را خریداری کنند که ارزش آنها در آینده افزایش یابد یا بتوانند از راهکارهایی نظیر مشارکت در ساخت، هزینههای خرید زمین را کاهش دهند.
۳. هزینههای ساخت و تأمین مصالح ساختمانی
یکی دیگر از عوامل اساسی در تعیین درصد سود، هزینههای مربوط به تأمین مصالح ساختمانی و اجرای پروژه است. افزایش قیمت موادی مانند سیمان، فولاد، آجر، کاشی، سرامیک و سایر متریالهای ساختمانی، تأثیر مستقیمی بر هزینههای ساخت دارد. همچنین، نوسانات قیمت مواد اولیه که ناشی از تغییرات اقتصادی، نرخ ارز و سیاستهای تجاری کشور است، میتواند سودآوری را تحت تأثیر قرار دهد. در صورتی که سازندگان بتوانند مصالح را با قیمت مناسبتری خریداری کنند یا از روشهای بهینهسازی هزینههای ساخت بهره ببرند، میتوانند درصد سود خود را افزایش دهند. در رابطه با هزینه مصالح و ساخت و ساز، پیشنهاد میشود مقاله 7 تکنولوژی جدید و نوین در صنعت ساخت و ساز را مطالعه کنید.
۴. هزینههای نیروی انسانی و دستمزد کارگران
نیروی انسانی یکی از مهمترین ارکان صنعت ساخت و ساز محسوب میشود. هزینههای مربوط به دستمزد کارگران، مهندسان، تکنسینها، پیمانکاران و نیروهای اجرایی در طول پروژه متغیر است و با افزایش نرخ دستمزدها، هزینه نهایی پروژه نیز افزایش مییابد. بهویژه در دورههایی که نرخ تورم بالا است، دستمزدها بهصورت دورهای افزایش مییابد و این امر میتواند باعث کاهش سودآوری شود. ازاینرو، بسیاری از سازندگان به دنبال مدیریت بهینه نیروی انسانی و استفاده از روشهای نوین ساخت و ساز هستند تا هزینهها را کاهش دهند.
۵. نرخ تورم و شرایط اقتصادی کشور
تورم یکی از چالشهای اصلی در صنعت ساخت و ساز است که بهطور مستقیم بر قیمت مصالح ساختمانی، دستمزدها و هزینههای اجرایی تأثیر میگذارد. در دورههایی که تورم افزایش مییابد، هزینههای ساخت و ساز نیز بهطور ناگهانی بالا میرود و این موضوع ممکن است باعث کاهش حاشیه سود پروژه شود. از سوی دیگر، در شرایطی که ارزش پول ملی کاهش مییابد، بسیاری از سرمایهگذاران به سمت بازار املاک حرکت میکنند که میتواند موجب افزایش قیمت مسکن و در نتیجه افزایش سودآوری شود. رکود و تورم موضوعی است که تاثیر مستقیمی روی افزایش یا کاهش سود شما از ساخت و ساز دارد؛ بنابراین پیش از محاسبه سود ساخت و ساز بهتر است ابتدا با روش های شناسایی تورم مسکن آشنا شوید.
۶. قوانین و مقررات ساخت و ساز
سیاستهای دولتی، قوانین شهرداری و مقررات مربوط به ساخت و ساز، نقش مهمی در تعیین سود پروژههای ساختمانی دارند. هزینههای مربوط به دریافت مجوزهای ساختمانی، قوانین مربوط به تراکم ساختمانی، ضوابط شهرسازی، مالیاتهای مرتبط با ساخت و ساز و هزینههای انشعابات (آب، برق، گاز، تلفن) همگی بر میزان سود نهایی تأثیرگذار هستند. در برخی مواقع، تغییرات قوانین و سیاستهای جدید شهری ممکن است منجر به افزایش هزینههای ساخت یا محدودیت در ساخت واحدهای بیشتر شود که در نهایت، سودآوری را کاهش میدهد.
۷. نحوه تأمین مالی و نرخ بهره بانکی
تأمین مالی پروژههای ساختمانی یکی از چالشهای اصلی برای سازندگان است. بسیاری از سازندگان برای پیشبرد پروژههای خود از تسهیلات بانکی استفاده میکنند. نرخ سود وامهای بانکی، شرایط بازپرداخت و میزان بهره دریافتی از سوی بانکها، میتواند بر هزینههای نهایی ساخت و سود پروژه تأثیرگذار باشد. در شرایطی که نرخ بهره بانکی بالا باشد، بازپرداخت تسهیلات هزینه زیادی به همراه خواهد داشت و حاشیه سود کاهش مییابد. در مقابل، سازندگانی که سرمایه نقدی کافی برای اجرای پروژه دارند، معمولاً سود بیشتری کسب میکنند.
۸. مدتزمان اجرای پروژه
مدتزمان لازم برای تکمیل پروژه ساختمانی نیز یکی از عوامل کلیدی در تعیین میزان سود است. هرچه پروژه در مدتزمان کوتاهتری تکمیل شود، هزینههای جاری مانند حقوق کارگران، اجاره تجهیزات و هزینههای مدیریت پروژه کاهش مییابد. در مقابل، تأخیر در اجرای پروژه میتواند منجر به افزایش هزینهها و حتی از دست رفتن فرصتهای فروش در شرایط مناسب بازار شود. سازندگانی که بتوانند پروژههای خود را در کوتاهترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت اجرا کنند، معمولاً سود بیشتری کسب خواهند کرد.
۹. وضعیت بازار مسکن و تقاضای خرید
یکی از عوامل کلیدی در سودآوری ساخت و ساز، میزان تقاضا برای خرید واحدهای ساختهشده است. در دورههایی که بازار مسکن در رکود به سر میبرد و تقاضا برای خرید کاهش یافته، سازندگان ممکن است مجبور شوند واحدهای خود را با سود کمتری به فروش برسانند یا حتی برای مدتی از فروش امتناع کنند که این امر باعث افزایش هزینههای نگهداری و کاهش بازدهی سرمایه خواهد شد. در مقابل، در دورههایی که بازار مسکن رونق دارد، واحدهای مسکونی با قیمتهای بالاتری به فروش میرسند و سودآوری پروژه افزایش مییابد.
۱۰. کیفیت ساخت و سطح امکانات پروژه
کیفیت ساخت و سطح امکاناتی که در یک پروژه ساختمانی ارائه میشود، تأثیر مستقیمی بر میزان سود دارد. پروژههایی که با استفاده از مصالح باکیفیت، طراحیهای مدرن و امکانات رفاهی مطلوب ساخته میشوند، معمولاً با استقبال بیشتری از سوی خریداران مواجه شده و با قیمتهای بالاتری به فروش میرسند. این در حالی است که ساختمانهایی با کیفیت پایین و امکانات محدود، ممکن است با مشکلاتی در فروش مواجه شوند و سودآوری کمتری داشته باشند.
جمعبندی
سودآوری در صنعت ساخت و ساز به مجموعهای از عوامل اقتصادی، قانونی، اجرایی و بازار بستگی دارد. انتخاب زمین مناسب، مدیریت هزینههای ساخت، استفاده از مصالح باکیفیت، کاهش زمان اجرای پروژه و تحلیل شرایط بازار، همگی از جمله مواردی هستند که میتوانند میزان سود نهایی یک پروژه را تعیین کنند. سازندگانی که با شناخت دقیق این عوامل و مدیریت هوشمندانه سرمایهگذاری خود عمل کنند، میتوانند در این حوزه به سودآوری مطلوبی دست یابند. علاقه مندان جهت آشنایی بیشتر با نحوه محاسبه سود ساخت و ساز میتوانند با گروه سرمایه گذاری و ساختمان سازی آفتاب در ارتباط باشند.